Pięć pięknych majowych dni (13-18 maja), wypełnionych duchowością śpiewu cerkiewnego, radością okresu paschalnego oraz wiosennego ciepła, przyniosło miastu Hajnówka, jej mieszkańcom, miłośnikom muzyki cerkiewnej z różnych stron Polski wiele artystycznych wrażeń oraz duchowych refleksji.
W tegorocznych przesłuchaniach konkursowych udział wzięło 25 chórów reprezentujących Polskę, Łotwę, Macedonię, Serbię, Litwę, zaś wydarzenie zainaugurowali artyści z Rumunii – Chór Uniwersytetu Jana Cuza „Universitas” w Iassi. Zdaniem jury konkursowego poziom wykonania chórów był bardzo wysoki w każdej z festiwalowych kategorii.
Nie tylko z uwagi na jakość wykonania, ale również sięganie przez nie po repertuar dość rzadko wykonywany, mało znany znamienitych kompozytorów muzyki cerkiewnej.
Siła głosów wykonawców w różnym wieku zrobiła duże wrażenie na jury oraz słuchaczach.
Wydarzenie to ma swoją duszę, jest modlitwą na chwałę Bożą, błogosławieństwem, które czuwa na organizatorami, uczestnikami przez cały rok. Potwierdzeniem tego jest 43-letnia już tradycja festiwalu, i miejmy nadzieję trwać to będzie przez kolejny długi czas. Jego wyjątkowość kształtuje śpiew cerkiewny o międzynarodowym zasięgu, wnętrze jednej z unikatowych światyń prawosławnych w Polsce, a także region, w którym się odbywa. Miejscu, będącym kolebką prawosławia w Polsce, wyrażanym za pośrednictwem obrzędowości, architektury sakralnej i silnej tożsamości lokalnej oraz wyznaniowej.
Duchowego wsparcia w tym okresie udziela wszystkim zaangażowanym w organizację, chórom błogosłowieństwo Jego Eminencji Wielce Błogosławionego Sawy Metropolity Warszawskiego i całej Polski, Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Pawła Biskupa Hajnowskiego. Rangi wydarzeniu nadaje Patronat Honorowy Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz nieocenione partnerstwo Województwa Podlaskiego.
Koncert Galowy 18 maja zwieńczył 43. MFHDMC, podczas którego mogliśmy usłyszeć najlepsze chóry i ich najpiękniejsze wykonania.
Uroczystość rozpoczął dyrektor festiwalu ks. mitrat Michał Niegierewicz, podsumowując krótko tegoroczne święto muzyki cerkiewnej w Hajnówce oraz dziękując wszystkim za organizację, przepiękne wykonania oraz wsparcie finansowe i osobowe.
List Prezydenta RP do organizatorów i uczestników festiwalu odczytał dr Andrzej Golimont, Prezes Zarządu Warszawskiego Szpitala Praskiego p.w. Przemienienia Pańskiego, Wykładowca Chrzecijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie: „Uroczyście przekazuję organizatorom 43. Międzynarodowego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej okolicznościowy dar – flagę RP, w czasie jubileuszu 100-lecia nadania Autokefalii Kościołowi Prawosławnemu w Polsce. Dar ten stanowi wyraz uznania dla Państwa wytrwałego zaangażowania na rzecz popularyzacji duchowości muzyki cerkiewnej, a także pielęgnowania tradycji, idei i prawd, na których od setek lat wzrasta polski naród. Biało-czerwona flaga jest spoiwem łączącym naszą narodową wspólnotę, świadkiem historii ojczystej i widomym znakiem patriotyzmu…„.
Oficjalnego otwarcia Koncertu Galowego dokonał Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: „...Festiwal to przede wszystkim modlitwa poprzez śpiew cerkiewny, niezwykły kunszt artystyczny, ale również promocja naszego regionu, naszego powiatu, naszego miasta w Polsce i za granicą, to ich turystyczna odbudowa po niezwykle trudnym okresie…„. Uroczyste zakończenie Hajnowskich Dni Muzyki Cerkiewnej zgromadziło wielu znamienitych gości: Jego Ekscelencja Najprzewielebniejszy Paweł Biskup Hajnowski, Jego Ekscelencja Najprzewielebniejszy Warsonofiusz Biskup Siemiatycki, Włodzimierz Cimoszewicz Europoseł Parlamentu Europejskiego, duchowieństwo kościoła prawosławnego i katolickiego, Niki Kamba Ambasador Grecji w Polsce, Wiesława Burnos Wicemarszałek Województwa Podlaskiego, Konsul Honorowy Serbii RP Jarosław Antychowicz, Stanisław Łuniewski Konsul Honorowy Bośni i Hercegowiny, radni Sejmiku Województwa Podlaskiego: Mikołaj Janowski oraz Igor Łukaszuk, samorządowcy różnych szczebli, przedsiębiorcy – darczyńcy festiwalu, przedstawiciele PKO Banku Polskiego ze Zbigniewem Bohdziewiczem oraz Elżbietą Żaworonek dyrektorami oddziału banku w Białymstoku na czele, Andrzej Szumowski – Krajowa Izba Gospodarcza, Maria Niklińska – aktorka, menadżer kultury, Monika Jaruzelska i wielu innych.
W trakcie uroczystości głos zabrała Pani Nika Kamba Ambasador Grecji: „…Festiwal {…} odgrywa wyjątkową rolę w upowszechnianiu muzyki i kultury prawosławia i przybliża miłośnikom śpiewu sakralnego wysublimowany rodzaj muzyki. Cieszę się, że mam przyjemność odwiedzić po raz pierwszy Hajnówkę i Państwa piękną ziemię, poznać wielokulturowe dziedzictwo regionu oraz możliwość poczucia duchowej atmosfery tego miejsca, prostotę, skromność oraz świętość, tę mistyczną atmosferę tworzoną przez dźwięki muzyki prawosławnej, która w tym roku szczególnie współgra z kontemplacyjnym obrazem uchwyconym w soczewce aparatu fotograficznego, ukazującym piękno i różnowartość prawosławia. Około 10 miesięcy temu odwiedzili mnie dwaj znamienici panowie, Pan Aleksander Wasyluk, dyrektor portalu Orthphoto.net oraz Pan Jarosław Charkiewicz sekretarz Wydawnictwa Metropolitalnego Cerkwi Prawosławnej w Polsce. Panowie opisali mi bardzo ciekawy projekt, który jak widzimy teraz się urzeczywistnia. Projekt nosi tytuł „Kolory Prawosławia. Grecja”, łączy w sobie konkurs fotograficzny, album oraz wystawę fotograficzną na temat Grecji i prawosławia. To co pisali Panowie to nie było tylko pomysłem. To była inspirująca podróż do historii o tradycji, intelektu i sztuki mojego kraju {…} mam szczerą nadzieję, że nasi polscy przyjaciele będę zachwyceni wystawą i będą mieli dodatkową zachętę do odwiedzenia Grecji i odkrycia jej duchowych aspektów oprócz pięknych krajobrazów i skarbów kultury…”.
Następnie głos zabrała Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Wiesława Burnos: „Ja z całego serca chciałabym podziękować za dar wspólnej modlitwy, modlitwy pieśnią. W imieniu własnym, w imieniu Zarządu Województwa Podlaskiego i Radnych Sejmiku, którzy są tutaj z nami obecni, wszystkim wiernym prawosławnym i wszystkim mieszkańcom Ziemi Hajnowskiej składam życzenia dobrego życia, życia uczciwego i życia w pokoju…„.
Na Koncercie Galowym zaprezentowały się chóry nagrodzone i wyróżnione:
1. Chór ,,Krynoczka” przy Parafii Prawosławnej Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Dubinach (dyr. Krzysztof Haponiuk, Julia Prokopiuk) – II miejsce w kategorii chóry parafialne wiejskie
Wykonanie: Modlitwa „Pred dwiermi hrama Twojeho” muz.W.Kowaldży
2. Chór ,,Chabry” Parafii Prawosławnej Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi (dyr. Ałła Kamieńska) – I miejsce w kategorii chóry parafialne wiejskie
wykonanie: „Dostojno jest”, muz.P.Dinew
3. Chór Studium Psalmistów i Dyrygentów w Hajnówce (dyr. Grażyna Wołkowycka-Tomaszuk) – III miejsce w kategorii chóry inne
Wykonanie: „Nynie siły niebiesnyja”, mel. użytkowa
Magnifikat „Wieliczit dusza moja Hospoda”, muz.ks.F.Miastnikow
4. Katedralny Chór Soboru Świętej Trójcy w Hajnówce (dyr. Kamil Wasiluk) – III miejsce w kategorii chóry parafialne miejskie
Wykonanie: „Utoli bolezni”, muz. A.Archangielskij
5. Chór Parafii Prawosławnej p.w. męcz. Archimandryty Grzegorza Peradze w Białymstoku (dyr. Bogdan Pura) – III miejsce w kategorii chóry parafialne miejskie
Wykonanie: „Chieruwimska pieśń” spaskaja, opr. Bogdan Pura
6. Zespół ”Harmonika” z Rygi (dyr. Michał Kuwszynow) – II miejsce w kategorii chóry inne
Wykonanie: „Da isprawitsa molitwa moja”, solo: Trofimik, muz. P.Czesnakow
7. Chór ”Elpa” z Sałaspils, Łotwa (dyr. Ainars Meness) – I miejsce w kategorii chóry inne
Wykonanie: „Razbojnika błagorazumnago”, muz.G. Pelecis
„Trisagion” muz. J. Jacynewycz
8. Katedralny Chór Soboru Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny z Wilna (dyr.Anna Kutiszczewa) – I miejsce w kategorii chóry parafialne miejskie
Wykonanie: „Nynie otpuszczajeszy”, muz. P. Gutkiewicz
9. Chór Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie (dyr. Jakub Siekierzyński) – I miejsce w kategorii chóry inne
Wykonanie: „Hymn Cherubinów”, muz. D. Bortniański
„Chwalitie Gospoda”, muz. P. Czajkowski
10. Chór Parafii Prawosławnej Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie (dyr. Ksenia Antosiuk, Valeria Mouitna) – II miejsce w kategorii chóry parafialne miejskie
Wykonanie: Stichera Wsiech Skorbiaszczych Radostie, mel. bułgarska, opr. Popowa-Płatonova
11. Dziecięcy Chór p.w. Cyryla i Metodego z Wełes, Macedonia (dyr. Vaselinka Madjarowa) – I miejsce w kategorii chóry dziecięco-młodzieżowe
Wykonanie: „Wieliczanije Kiryłu i Miefodiju”, muz. T. Skałowski
Alliłuja, muz. Zapro Zaprow
12. Chór Pierwszego Belgradzkiego Towarzystwa Śpiewaczego z Belgradu, Serbia (dyr.Bojan Stojczewicz) – I miejsce w kategorii chóry parafialne miejskie
Wykonanie: „Hymn Cherubinów”, muz. ks. P. Gutkiewicz
„Niest swiat”, muz. S. Mokranjac
13. Zespół Muzyki Cerkiewnej „Varslavia” z Warszawy (dyr. Miłosz Bogić) – GRAND PRIX
Wykonanie: Koncert wokalny nr 15, muz. D. Bortniański
„Błagosłowien jesi Gospodi op. 37 nr 9”, solo: J. Derdziuk, muz. S. Rachmaninow (znamiennyj raspiew).
Te niezwykłe wykonania wzbudziły wielkie wzruszenie oraz zachwyt wśród publiczności śpiew cerkiewny zaprezentowany podczas koncertu napawa nas wszystkich wielką nadzieją, wiarą na kolejny rok.
Na zakończenie głos zabrał Włodzimierz Cimoszewicz, były premier podkreślając: „...z wielką radością, z wielkim zadowoleniem zawsze przychodzę tutaj, żeby wysłuchać tej pięknej muzyki, muzyki prawosławnej. Koncerty te stanowią nie tylko o doznaniach duchowych, doznaniach estetycznych, ale są niezwykle inspirujące jeśli chodzi o zadumę, chociażby zadumy nad wartością różnorodności. Zwłaszcza w tej części Polski, na Podlasiu jest to dość oczywiste dla ogromnej większości z nas. Dzisiaj polskie społeczeństwo pełne jest napięć, niedobrych emocji. Zastanawiamy się często jak sobie z tym poradzić. Nie możemy być społeczeństwem nieustannie zwaśnionym i rozbitym. Bardzo możliwe, że trzeba się uspokoić dzięki tego typu przeżyciom, które są głębsze, oderwane są od dnia codziennego, pozwalają głębiej zastanowić się nad naszym wspólnym życiem, nad naszą wspólnotą…„.
Władyka Warsonofiusz biskup siemiatycki nawiązał do słów ś.p. Jana Pawła II „…My Słowianie mamy szczególny kod genetyczny. Nasz kod, który się różni od innych narodów w Europie, ponieważ nasz kod przejawia się w szczególnych pobożnościach, w kreowaniu kultury cerkiewnej, kościelnej. Słowianie są innym narodem, ponieważ w szczególny sposób oddają cześć Bogu…„.
Spasi Hospodi wszystkim ludziom dobrego serca, którzy byli z organizatorami, uczestnikami. Do zobaczenia za rok.
Chrystos Woskresie!!!
Emilia Korolczuk
Fot.: Tomasz Grześ
Festiwal organizowany jest z błogosławieństwa Jego Eminencji, Wielce Błogosławionego Sawy, Metropolity Warszawskiego i całej Polski, pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.
Partnerem wydarzenia jest Województwo Podlaskie.
- Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej dofinansowany jest ze środków:
- Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach Programu „Muzyka “, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca,
- Urzędu Miasta Hajnówka,
- Starostwa Powiatowego w Hajnówce,
- Urzędu Gminy Hajnówka
Sponsor: PKO Bank Polski, Warszawa
